Yurak qon tomirlar tizimi Исполнитель

Yurak qon tomirlar tizimi

Reja:

1. Qon tomirlarning tuzilishi
2. Arteriya qon tomirining tuzilishi
3. O‘ng bo‘lmachaning tuzilishi
4. O‘ng qorinchaning tuzilishi

Angiologiya (yunoncha angeion - tomir, logos -ta'limot) XVIII asrdan boshlab termin sifatida ishlatiladi.

Tomirlar sistemasi organizmda boshqa a'zolar sistemasi singari muhim vazifani bajaradi. Tomirlar ichidagi suyuqliklar (qon - sangues va limfa) oziq moddalarni ichaklardan, kislorodni o'pkadan hujayra VI to'qimalarga yetkazib beradi, shu bilan birga ulaming tarkibidagi organizmga kerak bo'lmagan (chiqindi) moddalarni ma'lum a'zolar (buyrak, o'pka va h.k.)ga olib boradi. Tomirlar sistemasi yurak-qon tomir, limfa sistemalari va qo'shimcha tuzilmalardan tarkib topgan.

Impuls o’tkazilishi va yurak muskily siqilishi bir qancha farqlarni namoyon qiladi. Sinus tugunidan atrio qorincha tuginiga boradi undan gis tugini bo’ladi. Gis  tugini tolasimon yurak sneltiga harakatni boshlaydi va uni qorincha miyokardiga o’tkazadi. U yerda u birinchi tugun sohasi bo’ylab ichki qorincha pardevoriga o’tadi. Shuning uchun purkenji tolalari tomonidan taqsimlanadi va bu butun qorincha miyokardi orqali yuz beradi. (chizma)

Yurakning xususiy qon tomirlari

Yurakning xususiy arterial qon tomiri aortaning boshlanishidan chiqib, o‘ng va chap tojsimon arteriyalar hosil qiladi. Yurak qon  bilan yaxshi ta’minlangan bo‘ladi,  tanadagi qonning 5-10% yurakka o‘tadi. o‘ng tojsimon arteriya ko‘ndalang egat bo‘ylab o‘nga yo‘naladi va  o‘ng qorinchaning anchagina qismini  va o‘ng bo‘lmachani qon bilan ta’minlaydi. Arteriyaning bir tarmog‘i yurakning o‘tkazuvchi sistemasini qon bilan ta’minlaydi. Chap tojsimon arteriya ikki tarmoqqa bo‘linib, yurak chap yarmining anchagina  qismini va o‘ng qorinchaning oldingi qismini qon bilan ta’minlaydi. Asosiy venoz qon tojsimon sinus orqali o‘ng bo‘lmachaga ko‘yiladi. Yurakning ayrim qismlaridagi venoz qon o‘ng va chap qorinchalarga qo‘yiladi. Demak, yurakda katta qon aylanish doirasiga parallel ravishda uchinchi qon aylanish doirasi, ya’ni koronar qon aylanish mavjud.