Xalq pedagogikasida milliy urf-odatlar an’analar udumlar marosimlarning tarbiya vositasi sifatidagi o’rni Исполнитель

Xalq pedagogikasida milliy urf-odatlar, an’analar, udumlar, marosimlarning tarbiya vositasi sifatidagi o’rni.

1. Milliy urf-odatlar, an’ana va udumlar,
2. Ma’naviy madaniyat va  uni  shakllantirishning  pedagogik  xususiyati .
3. Sharq mutafakkirlari ijodida  ma’naviy  madaniyatni  shakllantirish .
4. Ma’naviy qadriyatlarni yosh  avlodda  shakllantirish .

O’zbekistonda mustaqillik tantanasi tufayli ta’lim-tarbiya tizimida tub o’zgarishlar vujudga keldi. Milliy qadriyatlarni tiklash, milliy ma’naviyatni yuksaltirish, ayniqsa, sharqona odob-axloq an’analariga e’tiborni kuchaytirish shular jumlasidandir. O’lkamizda buyuk rejalar bunyodkorlik ishlari, aql-idrok, sabr-qanoat bilan, tarixiy an’analarimiz, tajribalarimizni hisobga olgan holda qadam-baqadam amalga oshirilmoqda.

Oliy va o’rta-maxsus, kasb-hunar tizimida ta’lim olayotgan yoshlarning ma’naviy dunyosini boyitish, ularning O’zbekiston Respublikasiga sadoqatini shakllantirish, qolaversa, mamlakatimizga xos milliy urf-odatlarni, marosimlar (rituallar)ni yaratish, ma’naviy jihatdan mukammal rivojlangan insonni tarbiyalash, ta’lim va tarbiya jarayonini takomillashtirish, milliy uyg’onish g’oyasini ro’yobga chiqaradigan yangi avlodni voyaga etkazish - shu kunning dolzarb masalalaridan biri deb belgilangan. Ushbu matnda an’ana, urf-odat, marosimlar hamda rituallar haqida, ularning kelib chiqishi tarixi, tarbiyaviy ishlaridagi ahamiyati to’g’risida axborot beriladi.

Rituallar eng qadimiy davrlardan boshlab shakllana boshlagan. Asrlar bo’yi avloddan-avlodga o’tib, kamol topib, bebaho merosga aylangan rituallar ko’p. Rituallar din paydo bo’lgunga qadar paydo bo’lgan.

Lekin rituallarning ma’lum qismi tarixning qcos~ shamollariq- bosqinchilar va turli tarixiy shaxslar-hukmdorlar tazyiqiga uchrab, noxaq yo’qotilgan, ayrim qarama-qarshiliklarni engib, ko’pgina fazilatlardan ajralsa-da butunlay yo’qolib ketmagan, yana boshqalari esa xalq hayotidan mustahkam o’rin olib, bizning zamonamizgacha etib kelgan.

Xullas, eng qadimiy davrlardan xalq ommasi ehtiyoji bilan shakllana borgan, ijtimoiy zarurat asosida rivoj topgan, muayyan vaqtlarda ta’qiqlangan, katta qapama - qarshiliklar, to’siqlarni engib, boshqa xalqlar tajribasi bilan boyib kelgan rituallar   uzoq va boy tarixga ega.

Ibtidoiy jamoa davridan boshlab paydo bo’lgan rituallar o’sha davr odamlari tomonidan o’z davrining nafasini, dunyoqarashini, mehnat faoliyati, madaniyati, turli odatlari, marosimlari, ijtimoiy munosabatlarni saqlab qolish va keyingi avlodga etkazish maqsadida yoshlarga o’rgatilgan va ular bizgacha turli kuy, qo’shiq, o’yinlar orqali etib kelgan.