Fizika o’qitish prinsiplari Исполнитель

Fizika o’qitish prinsiplari (ilmiylik, qulaylik, tarixiylik, qiyinlik, faollik, jamoatchilik, individuallashtirish, tabaqalashtirish, bilish qobiliyatlarini rivojlantirish, nazariyaning hayoti va amaliyotda bog’liqligi, insonparvarlik, politexniklashtirish va h.k.).

O’qitish prinsipi (prinsip — lotincha so’z bo’lib, asos, boshlanish degan ma’noni bildiradi) — o’qitish jarayonini tashkil qilishning asosiy rejalari, yetaklovchi g’oyalaridir. Ular o’qitishni tartibga soluvchi umumiy ko’rsatmalar, talablar, rejalar, normalar tarzida bo’ladi. O’qitish prinsiplari, o’qitishning asosiy  qonuniyatlaridan kelib chiqadi.

O’qitishning qonuniyatlari — bilim berishdagi hodisalar o’rtasidagi zaruriy va ob’ektiv, ma’noli va takrorlanuvchi bog’lanishlardir. Ular asosan o’qitish jarayonining asosiy elementlari (1-rasmga qarang) orasidagi bog’lanishlarni ifodalaydi: o’qitish jarayoni va jamiyat talabi, o’qitishning mazmuni va maqsadi, o’qitish texnologiyasi va uning elementlari, o’qitish metodi va vositasi, o’qitishni tashkiliy shakllari va shartlari, o’qitish natijasi hamda tekshirish va boshqalar. O’qitishning qonuniyatlari quyidagilar:

1. O’qitish jarayoni jamiyatning hamda har bir o’quvchining talabiga mos kelishi kerak.
2. O’qitish jarayoni bilim berish, tarbiyalash hamda rivojlantirish jarayonlari bilan bevosita bog’langandir.
3. O’qitish jarayoni o’quvchilarning haqiqiy o’quv imkoniyatlariga tegishlidir.
4. O’qitish jarayoni unga ta’sir qiluvchi tashqi shartlarga bog’liqdir.
5. O’qitish va o’quv jarayonlari birgalikdagi pedagogik qonuniyatlarga bo’ysunib, bir-biri bilan mustahkam bog’lanishda bo’ladi.
6. O’qitishning mazmuni o’qitishning maqsadiga bevosita bog’liq. Bu o’z navbatida, jamiyatning talabi, ilmning rivojlanishi, o’quvchilarning imkoniyatlari hamda tashqi shartlar asosida aniqlanadi.
7. O’qitish metodlari hamda vositalari o’qitishning maqsadiga hamda mazmuniga bog’liqdir.
8. O’qitishni tashkil qilish shakllari o’qitishning maqsadi, mazmuni hamda metodlariga bog’liqdir.
9. O’qitish jarayoni barcha komponentlarining to’g’ri bog’lanishi yaratilgan sharoit o’qitishning ijobiy natijasini ta’minlaydi.
10. O’qitish, o’quvchining psihologik xususiyatlariga, shaxsiy imkoniyatiga, rivojlanish darajasiga yarasha olib boriladi.