Astronomiya o’qitish metodlari Исполнитель

Astronomiya o’qitish metodlari

1. Astronomiya o’qitish mеtоdlаri vа ulаrni sinflаrgа аjrа Astronomiya o’qitish prinsiplаri.
2. Astronomiya o’qitish tехnоlоgiyasi. Astronomiyani muаmmоli o’qitish.
3. Astronomiya o’qitishning vоsitаlа Astronomiya o’qitishning shаkllаri.

Astronomik  xulosalar  kuzatishlardan  olingan  faktlarga asoslanadi.  Shundan kelib chiqqan holda, astronomiyani bayon qilish  o‘quvchilar tomonidan  ma’lumotlami  qabul  qilish  darajasiga ko‘ra  ko‘rsatilgan  faktlardan  yoki  ta’lim  muassasasi  sharoitida kuzatib  bo‘lmagan  hollarda  astronomik  observatoriyalarda  kuzatishlar  orqali  olingan  natijalarga  asoslangan  bo‘lishi  kerak. 

Ilmiy  metodning  asosini,  o ‘quvchilarga,  ulaming o ‘zlari  tomonidan  olib  borilgan  kuzatuv  natijalarini  chuqurroq tushuntirish va aniqliklar kiritib berish zarur.Agar  o‘quvchilar  tomonidan  kuzatuv  ishlari  olib  borilgan bo‘lsa,  u  holda qisqa  savol-javob  orqali,  kuzatuv  natijalarini tahlil qilish orqali, tuzatishlar kiritish orqali tushuntirib beriladi.Agar  o‘quvchilar  kuzatish  imkoniga  ega  bo‘lmasalar,  u  holda ma’lumotlarni yoritish uchun  kuzatuvlar asosida olingan materiallar kerak  bo‘ladi.  Bu  holda  materiallar  imkon  qadar  ko‘rgazmaviylik asosida  o‘quvchilarga  batafsil  tushuntirib  berilishi  kerak  bo‘ladi.

Mavjud ma’lumotlardan  faqatgina  mavzuga  mos  keladiganlarini,  aniq ma’lumotlar  beradigan  va  tushunchalar  hosil  qiladiganlarinigina tanlab  olish  va  ularni  mavzuga  mos  ravishda  qo‘llash  muhim ahamiyat kasb etadi. Bular jadvallarga ham taalluqlidir. Masalan,  Oy  haqida  tushuncha  berilganda,  aw al  Oy  sirtining umumiy ko‘rinishini, avvalombor to‘linoy davrini  ko‘rsatish,  undan keyin  esa  Oy  sirtining  xaritasini,  undagi  xususiyatlarini  ochib beruvchi obyektlari tasvirini ko'rsatish maqsadga muvofiq bo‘ladi. Shunga  e’tibomi  qaratish  lozimki,  aytilayotgan  ma’lumotlar o ‘quvchilarda  oz  bo‘lsada,  umumiy,  to‘g‘ri  tushunchalami  hosil qilishi kerak.

Analiz - bir butunni, ya’ni yaxlitni qismlarga, bo’laklarga va
elementlarga ajratib, har birini alohida o‘rganib, nima ekanligini va
ularning funksiyalarini bilishdir. Bu metodni qo‘llash natijasida
butunni tashkil etgan qismlar, bo‘laklar va elementlaming butun
tarkibdagi o‘rni aniqlanadi. Analiz orqali predmet va hodisalaming
tarklbi, tuzilishi aniqlanadi.

Slntez-analiz tufayli ajratilgan qismlar, bo‘laklar va elementlernl o'zaro blriktirlb, ularni yaxlit bir butun holga keltirib, ular orasldagl aloqu va bog'lanishlani bilishdir.
Analiz va sintez bilish jarayonidagi bir, moddiy va mantiqiy
amalning ikki tomoni bo‘lib, ularni bir-biridan ajratib qo‘llab
bo‘lmaydi, chunki tabiatdagi va jamiyatdagi hamma narsalar,
jarayonlar ko‘p tomonlidir. Masalan, quyosh sistemasini tuzilishini o ‘rganishda, analiz metodi qo‘llaniladi. Quyosh sistemasi jismlarining o’zaro uzviy bog’liq holatlarini bilish, sintez metodi orqali amalga oshiriladi.

Umumlashtirish, abstraktlashtirish va oydinlashtirish. Tadqiqotchi o'rganayotgan predmet yoki hodisalar ustida olib brogan kuzatish va tajribalari, analiz va sintezlarini o‘z tafakkurida umumlashtiradi, abstraktlashtiradi va oydinlashtiradi. Tafakkurjarayonida yuz beradigan bu amallar ham, ilmiy bilishning
umumiy metodlarini tashkil etadi

Abstraktlashtirish - bu tadqiqot olib borilayotgan bir qancha
predmet yoki hodisalarga xos bo‘lgan xususiyatlar va xossalami
fikran e’tibordan soqit qilib, tadqiqot uchun zarur hisoblangan biror
belgi yoki xususiyatni ajratib olishdir.

Oydinlashtirish - umumlashtirish va abstraktlashtirish jarayonida ajratib olingan, e’tibordan soqit qilingan belgi va xususiyatlarini yana obyekt bilan bog‘lab, shu obyekt haqida aniq bir fikr hosil qilishdir. Demak, umumlashtirishdan abstraktlashtirishga va undan oydinlashtirishga o‘tish sodir bo‘ladi.